Những năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Huyện ủy, UBND huyện, Phòng Tư pháp, huyện Yên Châu đã thực hiện kịp thời, đồng bộ các nhiệm vụ công tác trong lĩnh vực tư pháp, góp phần hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Hàng năm, phòng Tư pháp huyện Yên Châu luôn thực hiện tốt mục tiêu "hướng mạnh về cơ sở", thường xuyên liên hệ với cấp ủy, chính quyền các xã, thị trấn để nắm tình hình triển khai kết quả thực hiện công tác tư pháp ở cơ sở. Qua đó, đề nghị cấp ủy, chính quyền cơ sở phối hợp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác tư pháp. Cụ thể, trong giai đoạn 2016 - 2020, huyện đã thực hiện kiểm tra theo thẩm quyền 182 văn bản thuộc cấp xã ban hành. Trong đó, có 96 văn bản quy phạm pháp luật, 86 văn bản áp dụng pháp luật. Thực hiện tự kiểm tra 20 văn bản quy phạm pháp luật do UBND huyện ban hành, kiểm tra 116 văn bản do hội đồng nhân dân, UBND cấp xã ban hành. Tổng số văn bản hệ thống rà soát có 154 văn bản, có 39 văn bản đã hết hiệu lực thi hành, có 12 quyết định của UBND huyện hết hiệu lực 01 phần. Cùng với đó, công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tại huyện luôn được coi trọng. Hàng năm, phòng Tư pháp huyện luôn làm tốt việc tham mưu cho UBND huyện ban hành kế hoạch triển khai công tác phổ biến giáo dục pháp luật; hòa giải ở cơ sở; chuẩn tiếp cận pháp luật; xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước trên địa bàn huyện. Đẩy mạnh thực hiện công tác phổ biến giáo dục pháp luật, nhằm nâng cao ý thức pháp luật trong thanh, thiếu niên. Chỉ đạo các xã, thị trấn đẩy mạnh công tác tuyên truyền những nội dung cơ bản của các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành, có ý nghĩa thiết thực đối với người dân như: Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Giao thông đường bộ, đường sắt, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Đất đai… đến đông đảo quần chúng nhân dân.

Xong việc tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật tại huyện cũng được thực hiện dưới các hình thức như tuyên truyền qua hệ thống loa truyền thanh các cấp; lồng ghép qua các hội nghị giao ban, các buổi sinh hoạt cộng đồng và cấp phát tài liệu, tờ rơi, tờ gấp pháp luật. Trong 5 năm qua, hội đồng phổ biến giáo dục pháp luật huyện đã phối hợp với các ngành có liên quan tổ chức 92 hội nghị với tổng số đại biểu tham dự là 4.052 người, tổ chức triển khai tuyên truyền lồng ghép bằng nhiều hình thức phù hợp với các đối tượng. Các ngành thành viên hội đồng đã tổ chức triển khai tuyên truyền lồng ghép bằng nhiều hình thức phù hợp với các đối tượng với 1.329 hội nghị; 583 cuộc được phổ biến qua phương tiện thông tin đại chúng và các hình thức khác. Trong đó, Trung tâm Truyền thông - Văn hoá huyện thực hiện 139 cuộc tuyên truyền, Cổng thông tin điện tử có 274 cuộc; Thông qua các vụ hòa giải có 426 cuộc; thực hiện 4.672 cuộc qua tài liệu tuyên truyền…Trong quá trình phổ biến giáo dục pháp luật huyện còn phối hợp với trung tâm trợ giúp pháp lý tỉnh thực hiện trợ giúp pháp lý cho các đối tượng theo Luật trợ giúp pháp lý được 28 cuộc tại các bản đặc biệt khó khăn thuộc 15 xã, thị trấn cho 726 lượt người.

Song song với phổ biến giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện, công tác quản lý hộ tịch tại huyện cũng luôn được quan tâm và củng cố. Từ năm 2016 - 2020 huyện đã thực hiện thay đổi, cải chính, xác định lại dân tộc cho 138 trường hợp, cấp bản sao trích lục hộ tịch cho 197 trường hợp; đã tổ chức thành công lễ trao quyết định nhập quốc tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam cho 124 công dân Lào đang sinh sống trên địa bàn huyện Yên Châu. Cùng với đó, huyện cũng đã thực hiện công tác chứng thực 22.162 bản sao, chứng thực chữ ký cho 58 việc, chứng thực chữ ký người dịch cho 05 việc. Trong 5 năm qua, huyện đã chỉ đạo sát sao các xã, thị trấn củng cố, kiện toàn tổ hòa giải ở cơ sở. Đến nay, toàn huyện có 194 tổ hòa giải với 582 hòa giải viên.

Bên cạnh đó, trong 5 năm qua, huyện đã cho ban hành 5.883 quyết định xử phạt, đã tổ chức thi hành xong 4.973 quyết định, còn lại quyết định đang tiếp tục thi hành. Áp dụng các biện pháp xử lý hành chính như đưa 07 trường hợp vào trường giáo dưỡng, áp dụng biện pháp giáo dục tại xã, thị trấn đối với 268 đối tượng, đưa 162 đối tượng vào cơ sở cái nghiện bắt buộc. Thông qua những kết quả đạt được trong 5 năm qua. Ta thấy được việc thực hiện chỉ đạo cải cách hành chính gắn với cải cách tư pháp trên địa bàn huyện đã được triển khai thực hiện tốt, phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương. Trọng tâm là cải cách thể chế trong lĩnh vực quản lý của các hoạt động tư pháp, rà soát văn bản quy phạm pháp luật, rà soát thủ tục hành chính, củng cố tổ chức bộ máy, tư pháp các xã, thị trấn, cải tiến lề lối làm việc trong các hoạt động tư pháp, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, cải cách tài chính công, góp phần từng bước hiện đại hóa nền hành chính. Góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Trần Thủy