- Vị trí địa lý
Trung tâm huyện cách thành phố Sơn La 64 km về hướng đông, cách Thủ đô Hà Nội 240 km theo hướng Tây Bắc, tọa độ địa lý như sau:
- 1040 10’ - 1040 40’ kinh độ Đông.
- 210 07’ - 210 14’ vĩ độ Bắc.
- Phía đông giáp huyện Mộc Châu.
- Phía tây giáp huyện Mai Sơn.
- Phí bắc giáp huyện Bắc Yên.
- Phía nam giáp nước Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào với 56,507 km đường biên giới.
Bản đồ huyện Yên Châu
- Lịch sử
Sau năm 1975 huyện Yên Châu có 13 xã: Chiềng Đông, Chiềng Hặc, Chiềng Khoi, Chiềng On, Chiềng Pằn, Chiềng Sại, Chiềng Sàng, Mường Lựm, Phiêng Côn, Phiêng Khoài, Sặp Vạt, Tạ Khoa, Viêng Lán.
Ngày 16/01/1979, chia xã Tạ Khoa thành hai xã lấy tên là xã Mường Khoa và xã Tạ Khoa.
Ngày 13/3/1979, sáp nhập các xã Tú Nang, Lóng Phiêng và Chiềng Tương của huyện Mộc Châu vào huyện Yên Châu; sáp nhập các xã Tạ Khoa, Mường Khoa, Chiềng Sại và Phiêng Côn của huyện Yên Châu vào huyện Bắc Yên.
Ngày 29/02/1988, tách hợp tác xã 1-5, hợp tác xã 2-9, hợp tác xã Yên Phong và khu dân cư trên địa bàn xã Viêng Lán để thành lập thị trấn Yên Châu.
Ngày 16/5/1998, thành lập xã Yên Sơn trên cơ sở tách từ xã Chiềng On.
Đến nay, huyện Yên Châu bao gồm 14 xã và 01 thị trấn.
- Đặc điểm địa hình
Huyện Yên Châu là một huyện miền núi biên giới, có địa hình tương đối phức tạp, bị chia cắt bởi các dãy núi đá vôi cao. Do đó, huyện được chia cắt thành 2 vùng rõ rệt:
- Vùng lòng chảo (dọc trục quốc lộ 6) gồm có 09 xã, 01 thị trấn; có độ cao trung bình 400m so với mặt nước biển.
- Vùng cao, biên giới: Gồm 06 xã; có độ cao trung bình 900 - 1000m so với mặt nước biển.
- Đặc điểm khí hậu
Huyện Yên Châu thuộc vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa, nóng ẩm mưa nhiều. Do các yếu tố về vị trí địa lý, địa hình, độ cao đã phân chia huyện thành 02 vùng khí hậu khác nhau.
- Vùng lòng chảo (dọc quốc lộ 6): Khí hậu khô nóng, chịu ảnh hưởng của gió mùa tây nam. Có chế độ nhiệt, số ngày nắng cao thuận lợi cho phát triển cây lương thực, cây công nghiệp hàng năm, cây ăn quả nhiệt đới.
- Vùng cao, biên giới: Khí hậu mát mẻ, độ ẩm cao mang tính chất á nhiệt đới, thích nghi cho các loại cây trồng á nhiệt đới, chăn nuôi đại gia súc.
- Khí hậu phân chia thành 2 mùa rõ rệt: Mùa mưa từ tháng 5 - 10; mùa khô từ tháng 11 - tháng 4 năm sau; mùa khô thường có rét đậm kéo dài, thường xảy ra sương muối ở vùng cao biên giới.
- Diện tích, dân cư
Có diện tích tự nhiên 857,75 km2 và dân số hơn 81.000 người (năm 2022), gồm 05 dân tộc anh em chủ yếu sinh sống (Kinh, Thái, Mông, Xinh mun, Khơ mú). Trong đó, dân tộc Kinh chiếm 20%, dân tộc Thái chiếm 52,63%, dân tộc Mông chiếm 14,38%, dân tộc Sinh Mun chiếm 12,13%, dân tộc Khơ Mú chiếm 0,26%, còn lại dân tộc khác chiếm 0,61%
- Đơn vị hành chính
Huyện có 14 xã, 01 thị trấn với 182 bản, tiểu khu. (đó là: Thị trấn Yên Châu; 14 xã: Chiềng Đông, Chiềng Sàng, Chiềng Pằn, Viêng Lán, Chiềng Khoi, Sặp Vạt, Chiềng Hặc, Mường Lựm, Tú Nang, Lóng Phiêng, Chiềng Tương, Phiêng Khoài, Yên Sơn, Chiềng On).
- Kinh tế, xã hội
Yên Châu là một huyện miền núi biên giới của tỉnh Sơn La, nằm dọc trục quốc lộ 6, trung tâm cách Hà Nội 240km theo hướng tây bắc, cách thành phố Sơn La 64km, về phía đông là khu vực đệm giữa 02 cao nguyên Nà Sản và Mộc Châu. Phía Đông giáp huyện Mộc Châu, phía Tây giáp huyện Mai Sơn, phía Bắc giáp huyện Bắc Yên, phía Nam tiếp giáp với CHDCND Lào có 56,507 km đường biên giới giáp với huyện Sốp Bâu và huyện Xiềng Khọ, tỉnh Hủa Phăn nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; có tổng diện tích tự nhiên là 857,75 km2, dân số hơn 81.000 người; có 05 dân tộc chủ yếu: Thái, Kinh, Mông, Xinh Mun và Khơ Mú; có 14 xã và 01 thị trấn với 182 bản, tiểu khu; huyện có 10 xã vùng III, 05 xã vùng I, trong đó có 04 xã biên giới, 91 bản đặc biệt khó khăn; dân cư phân bố không đồng đều, trên 65% dân số sinh sống dọc Quốc lộ 6.
Huyện Yên Châu nói chung và 02 xã Tú Nang, Chiềng Hặc nói riêng được Chủ tịch nước phong tặng danh hiệu "Anh hùng lực lượng vũ trang" trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ; Hợp tác xã Kim Chung, xã Phiêng Khoài được phong tặng danh hiệu đơn vị "Anh hùng lao động", 01 cá nhân được phong tặng danh hiệu "Anh hùng lao động trong thời kỳ đổi mới".
Danh hiệu cao quý Chủ tịch nước phong tặng huyện Yên Châu